Is het einde in zicht voor de landbouwvrijstelling? 

Uitkomsten evaluatie rapport door onderzoeksbureau SEO

De landbouwvrijstelling is geëvalueerd door het onafhankelijke onderzoeksbureau SEO en weergegeven in een rapport dat op 20 maart 2024 is aangeboden aan de Tweede Kamer. De landbouwvrijstelling is beoordeeld op doeltreffendheid en doelmatigheid, waarbij ook vragen uit het toetsingskader fiscale regelingen zijn beantwoord.

Het onderzoeksbureau schrijft op basis van het rapport dat de regeling doeltreffend noch doelmatig is en dat de regeling ook niet gerechtvaardigd kan worden uit het realiseren van (eventuele wenselijke) neveneffecten. Conclusie: afschaffing van de landbouwvrijstelling is de logische en uitvoerbare optie, met overgangsrecht.

Neveneffecten nader bekeken

Evenals in eerdere onderzoeken hebben de onderzoekers geconstateerd dat het oorspronkelijke doel van de ongeveer 100 jaar oude regeling is vervallen. Als een regeling geen doel meer heeft, volgt automatisch dat de regeling niet doelmatig is. Ondanks deze eerder getrokken conclusie is de regeling blijven bestaan, omdat niet duidelijk is wat de neveneffecten van deze regeling zijn. In het onderzoek is gekeken of neveneffecten te verwachten zijn op de grondmarkt, financiering van (overname van) de onderneming, vermogensopbouw en -verdeling, en de concurrentiepositie en verduurzaming. De conclusie van de onderzoekers is dat de veronderstelde neveneffecten geen steun in de praktijk vinden en daarmee niet dienen als rechtvaardiging voor het voortbestaan van de landbouwvrijstelling.

Alternatieven

Ten slotte heeft het onderzoeksbureau twee beleidsalternatieven bekeken. De eerste ziet op de afschaffing van de landbouwvrijstelling met een overgangsrecht waarbij vermogenswinsten die in het verleden zijn behaald, maar nog niet gerealiseerd zijn, niet worden belast. Het kan hierbij gaan om een éénmalige herwaardering van de gronden op normbedragen of op basis van een taxatierapport. Als tweede beleidsalternatief is genoemd een hervorming van de regeling. Hervorming verdient niet de voorkeur omdat het niet haalbaar is.

Gevolgen voor de nabije toekomst

Bij een negatieve evaluatie van bestaande fiscale regelingen worden deze in principe afgeschaft, aangepast of – indien relevant – omgezet in een subsidie. Gezien de demissionaire status van het huidige kabinet is het aan een volgend kabinet om de uitkomsten van de evaluatie te wegen en te beoordelen of en, zo ja, welke vervolgstappen geboden zijn.

Meer informatie?

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel? Neem dan gerust vrijblijvend contact op met onze btw-adviesgroep. U kunt contact opnemen via onderstaande button of per mail: btwadviesgroep@vanoers.nl.

Neem contact op