Esther Luttik was tien jaar directeur-bestuurder van Bambino Christelijke Kindercentra. Recent droeg ze alle aandelen in Bambino over aan Kibeo, een stichting die is gespecialiseerd in dagopvang, peutergroepen en buitenschoolse opvang. Voor de juridische begeleiding van deze overdracht schakelde Esther Van Oers in. “Ik werkte in dit proces constructief samen met de Manager juridisch advies van Van Oers. Zonder dikdoenerij ging hij naast me staan; ik kon op elk moment terugvallen op zijn kennis”, blikt Esther terug op het proces dat in sneltreinvaart verliep.
Extreem snel verloop overdracht
Overdrachtsprocessen hebben de naam behoorlijk wat tijd te kosten. Bijzonder aan deze overdracht was het extreem snelle verloop. Esther: “In september 2022 wist ik niet eens dat ik Bambino überhaupt wilde overdragen. Zo’n drie maanden later vond de notariële afronding al plaats. En dat in het bijzondere speelveld van de kinderopvang. Want aan de ene kant werk je commercieel; ouders betalen immers voor de kinderopvang. Aan de andere kant is de wet- en regelgeving vanuit de overheid dwingend. Daarbij heb je een maatschappelijke opdracht, ongeacht vanuit welke entiteit de activiteiten plaatsvinden. In de kinderopvang kunnen de activiteiten met een maatschappelijke opdracht wat mij betreft zowel vanuit een B.V. als vanuit een stichting plaatsvinden, met dezelfde gedachte en ethiek. Ook bij Bambino was het maken van winst niet het doel. Een groot deel van mijn eigen middelen liet ik terugvloeien in de organisatie.”
Bedrijfswaardering
Met het oog op eventuele nieuwe investeringen om Bambino verder uit te bouwen, raakt Esther begin 2022 nieuwsgierig naar de waarde van haar bedrijf. Esther: “Van mijn huis wist ik wat de waarde was, maar naar de waarde van mijn bedrijf moest ik gissen. Daarom schakelde ik econoom Ed Buitenhek in vanwege zijn kennis van de financiële systematiek in kinderopvangorganisaties. De bedrijfswaarde die uit zijn onderzoek kwam, nam ik mee in mijn te nemen beslissingen wat betreft de toekomst van Bambino. Er waren op dat moment drie opties: zelf verder de activiteiten als bestuurder voortzetten in combinatie met het aantrekken van een operationeel directeur, volledig stoppen of Bambino overdragen aan een andere kinderdagopvangorganisatie.”
Een ‘liefdesverklaring’
Aan het begin van deze prille zoektocht ontvangt Esther een, zoals zij dat noemt, ‘liefdesverklaring’ van Kibeo. Esther: “Ed Buitenhek had na de bedrijfswaardering oriënterend wat mogelijkheden uitgezet binnen zijn netwerk. Kibeo reageerde daar onmiddellijk op door hun interesse in Bambino te tonen. Ik realiseerde me dat het een mooie optie zou zijn; zij staan als stichting immers in de top tien van grote kinderopvangorganisaties. Tegelijkertijd was ik er nog niet uit of ik Bambino daadwerkelijk zou willen overdragen.” Ondanks dat gaat Esther het gesprek met Kibeo aan.
Serieuze interesse
Esther: “De goede naam van Kibeo triggerde mij om hun interesse serieus te nemen en in ieder geval met de bestuurder van deze stichting in gesprek te gaan. Ook omdat ik merkte dat Kibeo zich goed had verdiept in Bambino. Bij elke keuze die ik zou maken, draaide het voor mij eerst om het goed terechtkomen en daarmee een goede toekomst van Bambino. Ik heb me immers niet voor niets al die jaren met de werknemers van Bambino volledig ingezet voor de organisatie. Hun toenadering kwam echter erg snel in mijn prille zoektocht. Dat zorgde er wel voor dat ik op een open manier de gesprekken met Kibeo kon voeren, ondersteund door Ed Buitenhek. De noodzaak om afstand te doen van Bambino was er immers niet. Van Oers was in deze fase nog niet betrokken. Pas toen ik merkte dat de verkoop van mijn organisatie aan Kibeo voor Bambino de beste keuze zou zijn, heb ik Van Oers benaderd voor de volledige juridische begeleiding.”
Juridische begeleiding transactie
Esther kiest in deze fase bewust voor de juridische dienstverlening van Van Oers en niet voor een advocaat. Esther: “Ik wilde vooral vanuit vertrouwen meters kunnen maken en zoveel mogelijk wegblijven bij eindeloze juridische discussies. Vanuit Bambino werkte ik al jaren samen met Van Oers, onder andere voor de jaarrekeningen. Het is een dienstverlener die van vele markten thuis is. Al eerder had ik hun juridische dienstverlening ingeschakeld. Ik wilde de juridische expertise graag bij dit proces betrekken. Temeer omdat Van Oers begrijpt dat ik vanuit vertrouwen wil werken. Dus geen eindeloze juridische discussies maar meters maken in het proces waarin de belangrijke juridische elementen in de transactie zijn geborgd. Vanaf begin november 2022 heeft het juridisch team van Van Oers het proces verder begeleid.”
“Alle credits naar Van Oers; zij hebben het transactieproces op geen enkele wijze geremd”
Advies over inhoud transactie-overeenkomst
De begeleiding van Van Oers bestaat onder andere uit het juridisch begeleiden van het proces en de inhoud van de transactiedocumentatie. Esther: “Zelf kan ik een artikel in de transactiedocumentatie best duiden, maar je hebt iemand nodig die je bij de hand neemt en je wijst op de mogelijke consequenties en die op basis daarvan advies kan geven. Dat deed Van Oers, wat voor mij van meerwaarde was. Ik zou elke mkb-er in een dergelijke situatie adviseren om tijdig een M&A jurist bij een transactie te betrekken, dan weet je waarvoor je kiest.”
Snel en zorgvuldig
Met oog op de overgang per het nieuwe boekjaar, was het doel om de transactievoorwaarden begin december 2022 rond te hebben. Esther: “Als ondernemer kon ik snel schakelen, maar bij een transactie zijn er veel partijen betrokken en ligt het ingewikkelder. Zodoende liepen we al snel richting de voor beiden belangrijke deadline toe. We zaten tegen Kerst aan. In die periode is het lastig ondernemen. We deden het toch en daarvoor gaan alle credits naar Van Oers; zij hebben het proces op geen enkele wijze geremd. Steeds werd snel en zorgvuldig de transactiedocumentatie beoordeeld. Ook kon ik alles vragen over wat wel en niet gangbaar is. Tegelijkertijd werd er geschakeld met specialisten om onderwerpen buiten het juridische correct in te kaderen. Van Oers heeft op zoveel vlakken expertise.” Om deadlines te kunnen halen, werkt Van Oers met een team aan juristen die ingeschakeld kunnen worden waar nodig. Esther: “Als klant werk je vanuit de juridische begeleiding met één aanspreekpunt. Dat vind ik erg prettig.”
Goede onderlinge samenwerking
Naast het contact met de juridische afdeling, neemt Esther enkele keren het initiatief om te sparren met Gertjan de Kroes, directeur accountancy bij Van Oers. Esther: “Zo’n proces als dit heeft een vertrouwelijk karakter. Dat betekent dat je als ondernemer niet overal zo maar je verhaal kwijt kan. Met Gertjan kan ik goed sparren. Hij voelt mijn rol als ondernemer goed aan.”
Met Gertjan de Kroes, het juridisch adviesteam en de eerdergenoemde Ed Buitendijk, vormt Esther Luttik in de onderhandelingen het ‘Bambinoblok’. Esther: “De samenwerking in ‘team Bambino’ verliep goed. Dat gaan we – nu alles achter de rug is – vieren met een etentje. Belangrijk voor mij is dat Kibeo in het proces mij heeft overtuigd dat zij Bambino op een goede manier voortzetten. Neemt niet weg dat ik me realiseer dat het voor sommige medewerkers van Bambino wennen zal zijn.”
Verder na de rollercoaster
Na de notariële afronding blijft Esther op verzoek van Kibeo twee maanden aan voor de overdracht. Nu komt de tijd voor Esther om haar eigen toekomst verder vorm te gaan geven. Esther: “Die liet ik bewust buiten beschouwing. Ik wilde het eerst voor Bambino goed regelen om me er vervolgens van los te kunnen maken. Zoals het er nu naar uitziet, richt ik me verder op advies- en interimwerkzaamheden als bestuurder. Dit vanuit mijn Markdal Consultancy B.V. Eerst neem ik nog de tijd om bij te komen van de rollercoaster waar ik inzat. Met Van Oers gaat de samenwerking gewoon verder, zoals met fiscaal adviseur Bernice Stadhouders, met directeur Gertjan de Kroes om te sparren op ondernemersniveau en met Marco Schouwenaar en/of zijn collega-juristen als ik weer juridisch advies nodig heb.”