Geen btw voor vermogensbeheerders 

De casus

De zaken draaiden om de vraag of de btw-vrijstelling voor collectief vermogensbeheer ook kan worden toegepast op individueel vermogensbeheer waarbij beleggingen worden samengevoegd op basis van beleggingsprofielen. De vermogensbeheerder biedt een beleggingsproduct aan. Individuele beleggers kunnen hun vermogen met gebruikmaking van het product beleggen. Om aan de Wft te voldoen heeft de vermogensbeheerder een Stichting opgericht, die een rekening aanhoudt bij de bank en de door beleggers gestorte gelden administreert. De beleggers krijgen een vorderingsrecht op de Stichting.

Oordeel Hoge Raad

De Hoge Raad kwalificeert de in de beleggingsprofielen belegde vermogens als een collectief fonds, omdat de wijze waarop het vermogen is bijeengebracht en wordt belegd vergelijkbaar is met een instelling voor collectieve belegging in effecten (icbe). Hiertoe overweegt de Hoge Raad dat:

1. te beleggen gelden zijn samengevoegd en gespreid zijn belegd in verschillende financiële instrumenten die doeltreffend kunnen worden beheerd met het oog op een optimaal resultaat en waarin de individueel belegde bedragen betrekkelijk klein kunnen zijn,
2. door die samenvoeging het risico van deze beleggers wordt gespreid, en
3. iedere belegger een evenredig belang heeft bij de beleggingen, maar niet de beleggingen zelf bezit.

Ook is het fonds onderworpen aan bijzonder overheidstoezicht, omdat de beheerder vergunningsplichtig is en onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) staat. Volgens de Hoge Raad is dus niet vereist dat het belegde vermogen rechtstreeks onder bijzonder overheidstoezicht staat. De Hoge Raad geeft dus een aanmerkelijk ruimere uitleg aan het begrip ‘bijzonder overheidstoezicht’ dan de Belastingdienst tot op heden doet!

Omdat het fonds vergelijkbaar is met een icbe en het fonds via de beheerder onder bijzonder overheidstoezichtstaat, oordeelt de Hoge Raad dat de btw-vrijstelling voor collectief vermogensbeheer van toepassing is. Naar aanleiding van dit arrest zal de staatssecretaris het Besluit van 22 maart 2019 inzake ‘Beheer van gemeenschappelijke beleggingsfondsen; bijzonder overheidstoezicht’ moeten aanpassen.