Per 1 januari 2024 vervallen modelovereenkomsten gebaseerd op vrije vervanging 

Deliveroo-arrest

In het Deliveroo-arrest heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de bezorgers van Deliveroo werkzaam waren op basis van een arbeidsovereenkomst. De bezorgers van Deliveroo hadden de vrijheid om te werken wanneer zij wilden en om zich te laten vervangen. Dit zou erop kunnen wijzen dat tussen Deliveroo en de bezorgers geen arbeidsovereenkomsten bestonden. Echter hangt de beoordeling of er sprake is van een arbeidsovereenkomst af van alle omstandigheden van het geval. De verplichting om het werk persoonlijk uit te voeren is één van de elementen die van belang kunnen zijn bij de beoordeling van de arbeidsrelatie, maar niet doorslaggevend. In dit geval oordeelde de Hoge Raad dat de bezorgers op grond van alle omstandigheden van het geval werkzaam waren op basis van een arbeidsovereenkomst. Daarbij woog mee dat het praktische belang van de vervangingsmogelijkheid voor bezorgers gering was.

Modelovereenkomsten vrije vervanging

In de modelovereenkomsten die zijn gebaseerd op vrije vervanging is opgenomen dat de opdrachtnemer zich vrij mag laten vervangen en dat er daardoor geen sprake is van een dienstbetrekking. Echter blijkt uit het Deliveroo-arrest dat bij vrije vervanging wel sprake kan zijn van een dienstbetrekking. De Belastingdienst heeft daarom besloten om de goedkeuring van deze modelovereenkomsten in te trekken. Deze intrekking ziet niet alleen op algemene modelovereenkomsten die gebaseerd zijn op vrije vervanging, maar ook op individuele overeenkomsten en brancheovereenkomsten die gebaseerd zijn op vrije vervanging.

Hoewel het Deliveroo-arrest direct gevolgen heeft, zal de Belastingdienst de goedkeuring van modelovereenkomsten gebaseerd op vrije vervanging pas per 1 januari 2024 intrekken. Hierdoor hebben opdrachtgevers en opdrachtnemers de tijd op de arbeidsrelatie opnieuw te beoordelen als er gebruik wordt gemaakt van een modelovereenkomst die gebaseerd op vrije vervanging.

Wat moet u doen?

• Beoordeel de relevante arbeidsrelaties opnieuw. Voor deze beoordeling kunt u gebruik maken van de ondernemingscheck van de Belastingdienst of deze webmodule. Deze tools geven een indicatie over dienstbetrekking en ondernemerschap.
• Pas, zo nodig, de arbeidsrelatie vóór 1 januari 2024 aan.
• Controleer regelmatig hoe de werkzaamheden in de praktijk worden uitgevoerd. Op deze manier kunt u vooraf bepalen of uw beoordeling van de arbeidsrelatie klopt.

Wat doet de Belastingdienst?

Indien u als brancheorganisatie of individuele opdrachtgever of -nemer een modelovereenkomst gebaseerd op vrije vervanging aan de Belastingdienst heeft voorgelegd die door de Belastingdienst is goedgekeurd, dan ontvangt u uiterlijk 1 oktober 2023 een brief van de Belastingdienst. U ontvangt geen brief als u een modelovereenkomst gebruikt die u niet zelf aan de Belastingdienst heeft voorgelegd. Wacht de brief niet af, maar ga in alle gevallen zo snel mogelijk aan de slag om de arbeidsrelatie opnieuw te beoordelen en zo nodig aan te passen.

De Belastingdienst zal verder bedrijfsbezoeken afleggen en boekenonderzoeken doen om te bepalen of er in de praktijk sprake is van een dienstbetrekking. Hierbij kijkt de Belastingdienst naar de elementen arbeid, loon en gezag. Als de Belastingdienst concludeert dat er sprake is van een dienstbetrekking, dan zal zij aanwijzingen geven. Met deze aanwijzingen kunt u aan de slag om de arbeidsrelatie aan te passen. De Belastingdienst legt geen correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen op, behalve als er sprake is van kwaadwillendheid.

Meer informatie

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel? Neem dan contact op met onze adviseurs loonbelasting en sociale zekerheid. U kunt contact opnemen via onderstaande button of per mail: loonadvies@vanoers.nl 

Neem contact op